Wraz z początkiem roku szkolnego i powrotem do szkół, w mediach rozpoczyna się kampania reklamowa wszelkich możliwych suplementów, wyrobów medycznych i specyfików zapobiegających przeziębieniom, grypie i różnego rodzaju innym chorobom sezonowym. Rzeczywiście krótsze dni, wahania temperatur, wiatry i deszcze, czyli jesienno-zimowa aura, nie sprzyjają zdrowiu. Ale czy faktycznie wraz z nadejściem chłodu i zimna musimy chorować?
Przecież zdrowy, silny układ odpornościowy poradzi sobie w każdych warunkach, tych niesprzyjających również. Jednak, by móc pochwalić się silną odpornością, nie wystarczy odpowiednio wcześnie przyjąć reklamowany suplement. Ci, którzy zastanawiają się, jak wzmocnić odporność organizmu na jesień powinni pamiętać, że należy dbać o nią każdego dnia.
W jaki sposób? Poprzez właściwy tryb życia. Jest to, rzecz jasna, truizm powtarzany i znany przez nas od najmłodszych lat. Spróbujmy jednak zagłębić się bardziej w tę tematykę. Być może ktoś znajdzie dla siebie jakąś wskazówkę.
Jak wzmocnić odporność, by każdego dnia czuć się zdrowym?
Mieszkańcy „błękitnych stref” czyli obszarów, w których notuje się najliczniejsze grupy ludzi najdłużej żyjących w zdrowiu i poczuciu szczęścia (do miejsc tych należą m. in. Okinawa, Sardynia czy Ikaria) znaleźli na to swój sposób. Charakterystyczne dla mieszkańców tych rejonów jest:
- dieta oparta na nieprzetworzonych, naturalnych produktach głównie roślinnych;
- umiarkowana (wcale nie intensywna), regularna aktywność fizyczna;
- ekspozycja na promienie słoneczne;
- pozytywne nastawienie i umiejętność radzenia sobie ze stresem;
- silne relacje rodzinne i przyjacielskie;
- bogate życie duchowe – niezależnie od systemów religijnych.
Jest to temat, jak widać, niezwykle szeroki. W tym artykule chcę jednak skupić się na zagadnieniu dotyczącym diety. Niemniej pozostałe przestrzenie są absolutnie istotne na równi ze sposobem żywienia, wzajemnie się przenikają i istnieją.
Jak się w takim razie odżywiać, by cieszyć się zdrowiem o każdej porze roku? I jak odnaleźć się w gąszczu porad, filozofii, systemów żywieniowych i różnego rodzaju diet?
Szukając odpowiedniego dla siebie stylu żywienia warto pamiętać o kilku aspektach, które właściwie powtarzają się prawie we wszystkich koncepcjach.
Mikroflora w jelicie grubym
Zdrowe jelita stanowią 80% odporności! Do niedawna rola jelita grubego wiązana była z trawieniem, wchłanianiem oraz wydalaniem.
Tymczasem tkanka chłonna jelit stanowi największe nagromadzenie komórek immunokompetentnych w organizmie. Jeżeli wyobrazimy sobie, że po „rozciągnięciu” nasze jelita stanowią powierzchnię kortu tenisowego, to znane powiedzenie „odporność pochodzi z brzucha” przestaje dziwić i zwrócenie uwagi na równowagę ekosystemu jelitowego zaczyna nabierać innego wymiaru.
Jelita stanowią centrum układu odpornościowego organizmu. To tu produkowana jest zdecydowana większość komórek odpornościowych. Grzyby atakujące te miejsca przyczyniają się do powstawania wielu chorób i – w efekcie – do osłabienia całego układu immunologicznego.
Zdrowe jelita zapewniają prawidłowe funkcjonowanie innych organów i obszarów w ciele, takich jak układ pokarmowy i poczucie głodu, układ hormonalny, metabolizm. Rozważając to, jak zwiększyć odporność, nie można też pominąć korzyści związanych z samopoczuciem i zdrowiem psychicznym.
Bakteryjna flora jelitowa może zmienić się praktycznie z dnia na dzień. U podstaw tego typu modyfikacji może leżeć nieprawidłowa dieta (m.in. bogata w proste węglowodany), używki (papierosy czy alkohol), zmiany hormonalne czy choroby w obrębie nosa, gardła i jamy ustnej (takie jak zapalenie migdałków podniebiennych, zapalenie zatok czy próchnica).
Co zaburza prawidłowe funkcjonowanie jelita?
- stres w każdej formie. Warto uświadomić sobie, że stres to również brak wystarczającej ilości snu, zbyt intensywny wysiłek fizyczny czy głód.
- żywność wysoko przetworzona – w której brakuje błonnika,
- antybiotyki – które zmieniają stan flory bakteryjnej na zawsze,
- niesterydowe leki przeciwzapalne,
- chemia domowa,
- kosmetyki przemysłowe,
- odwodnienie,
- stany zapalne (również te jeszcze nie manifestujące się).
Jak wzmocnić odporność? Zadbaj o „szczelne” jelito cienkie
Gdy większość naszego pożywienia stanowią takie produkty jak:
- węglowodany proste,
- cukier w tym laktoza (mleko) i fruktoza (owoce),
- tłuszcze roślinne rafinowane,
- żywność wysoko przetworzona konserwowa,
może dojść do rozluźnienia tzw. enterocytów, czyli komórek połączeń ścisłych w jelicie cienkim, w wyniku czego niepożądane treści z jelit przedostają się do krwi. W objawach skutkować to może:
- nadwrażliwością na pokarmy,
- problemami skórnymi,
- obniżeniem nastroju,
- przewlekłym zmęczeniem,
- chorobami o podłożu autoimmunologicznym.
Prawidłowe pH żołądka a zdrowie organizmu
Prawidłowe pH żołądka nie powinno przekraczać 1-2.
Tymczasem dieta bogata w składniki wspomniane przy okazji jelit, powoduje, że pH żołądka podnosi się. Wówczas kwas solny nie wydzieli się w odpowiedniej ilości, co z kolei utrudni trawienie białka. Gdy obserwujemy u siebie takie objawy jak:
- uczucie pełności nawet po niewielkim posiłku,
- odbijanie, wzdęty brzuch,
- nieprzyjemny oddech,
- migreny,
- poczucie zmęczenia,
- zaburzenia nastroju,
- brak koncentracji,
- słabe paznokcie i włosy,
Możemy podejrzewać, że nasz żołądek potrzebuje dokwaszenia.
Wszystkie wspomniane sytuacje bardzo obciążają system odpornościowy, osłabiając go. Nic zatem dziwnego, że gdy nadchodzi „sezon na chorowanie” łatwo ulegamy wszelkiego rodzaju patogenom.
Jak wzmocnić odporność? Poznaj najważniejsze kwestie
Jeżeli zależy nam na lepszej odporności, warto:
- zredukować stres lub/i nauczyć się sobie z nim radzić;
- wykluczyć żywność przemysłową i wysoko przetworzoną;
- unikać antybiotyków i leków przeciwbólowych bez wyraźnych wskazań;
- przestawić się na sposób żywienia adekwatny do pory roku. Gdy nadchodzą zimne dni, dobrze jest włączyć do diety więcej warzyw gotowanych, duszonych, zup, używać przypraw korzennych. To one stanowią domowe sposoby na przeziębienie.
Dodatkowo warto wzbogacić codzienne posiłki o:
- probiotyki,
- kwasy omega 3,
- wit. D,
- selen, cynk, żelazo,
- wit. C,
- wit. z grupy B,
- laktoferynę,
- colostrum.
W przypadku suplementów i witamin dobrze jest skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem, aby uzupełnienie diety nie było przypadkowe, a dobrane w sposób adekwatny do zapotrzebowania. Mile widziane jest wykonanie badań by na podstawie wyników określić rzeczywiste niedobory.
Co zrobić, gdy jednak nie uda się nam należycie zadbać o układ odpornościowy?
Może zanim sięgniemy po radykalne środki likwidujące objawy spróbujmy skorzystać z tego, co oferuje nam natura. Poznajcie domowe sposoby na przeziębienie.
Gdy już nas dopadnie jesienne osłabienie, przyjmijmy:
- podwójną dawkę wit. D3;
- podwójną dawkę omega 3;
- wit. C w postaci soków z aceroli/aronii/dzikiej róży/rokitnika (pić co 1,5-2h ok 2 łyżek stołowych);
- wodę letnią z sokiem z cytryny, imbirem, cynamonem, kurkumą, miodem;
- pyłek pszczeli 1 łyżka na szklankę wody + sok z cytryny + 1 łyżeczka miodu.
Naturalne antybiotyki – domowe sposoby na przeziębienie
Istnieje wiele znanych od lat przez nasze mamy i babcie sposobów na walkę z przeziębieniem. Jeden z przepisów poniżej.
Składniki:
- 700 ml octu jabłkowego,
- ¼ szklanki drobno posiekanego czosnku,
- ¼ szklanki drobno posiekanej cebuli,
- 2 świeże papryczki chili,
- ¼ szklanki startego imbiru,
- 2 łyżki tartego chrzanu,
- 2 łyżki kurkumy w proszku.
Sposób przygotowania:
Wszystkie składniki, z wyjątkiem octu, wymieszać i przełożyć do słoja. Zalać octem. Zamknąć i dobrze wstrząsnąć. Trzymać w suchym i chłodnym miejscu przez 14 dni. Przecedzić.
Sposób przyjmowania:
Profilaktycznie: 1 łyżeczka dziennie.
W czasie choroby: 1 łyżka 5-6 razy dziennie.
Uwaga: jest ostry, nie przyjmować na pusty żołądek
Składniki:
- 1 cebula,
- 5-6 ząbków czosnku,
- 2 cm korzenia imbiru,
- 1 łyżeczka cynamonu,
- kilka łyżek miodu,
- 15-20 kropel propolisu,
- 2-3 goździki.
Sposób przygotowania:
Zmiksować i spożywać jako pastę lub odsączyć wydzielający się sok.